Chào chị,

Tôi là Bs. Bình hiện đang làm việc tại Khoa Nhi. Tôi xin trả lời câu hỏi của chị như sau:

- Thứ nhất, con chị đủ tháng nhưng không biết cân nặng bao nhiêu nhưng như chị mô tả thì hầu như chị chỉ lo lắng về vấn đề vàng da. Còn các vấn đề khác không đề cập đến nên tôi chỉ trả lời về vấn đề vàng da. 

- Hiện tại, con chị đã 1,5 tháng mà còn vàng da thì xếp vào vàng da kéo dài. Nhưng với kết quả xét nghiệm mà chị đưa thì đây là loại vàng da tăng bilirubin gián tiếp, nghĩa là loại bilirubin được tạo ra chủ yếu từ hồng cầu vỡ và chưa được gắn kết tại gan để chuyển thành bilirubin trực tiếp để thải ra ngoài. Nên trong trường hợp này, chưa nghĩ đến nguyên nhân viêm gan hay tắc mật ở con chị, bác sĩ cũng đã cho siêu âm bụng để xem đường mật như thế nào nhưng bình thường như chị đã ghi. 

- thứ hai, bàn về nguyên nhân vàng da tăng bilirubin gián tiếp kéo dài thì có rất nhiều nguyên nhân. Nhưng trên bối cảnh con của chị thì có thể cần phân biệt những nguyên nhân thường gặp như:

+ Suy giáp bẩm sinh: thông thường nếu mẹ có bệnh lý tuyến giáp, đặc biệt suy giáp trong thời kỳ mang thai hoặc bệnh lý của thai có thể suy giáp và có thể có kèm các triệu chứng gợi ý suy giáp khác. Nhưng con chị từng vào viện, nên có thể đã làm xét nghiệm này, có thể chị xem lại là TSH và FT4 có bình thường không. Nếu tiền sử chị và gia đình không bị bệnh tuyến giáp. Con chị chưa có triệu chứng bất thường khác có thể ít có nguyên nhân này. 

+ Bất đồng nhóm máu mẹ con hệ ABO: thường xảy ra ở 15-20% bà mẹ có nhóm máu O còn con nhóm máu A hoặc B. Vì kháng thể mẹ sang máu con còn tồn tại từ 7-8 tuần nên có thể tình trạng vàng da còn kéo dài tới 2 tháng hoặc 3 tháng tuổi. Tuy nhiên, nếu có vàng da do nguyên nhân này, trẻ thường có thiếu máu kèm theo, có thể chỉ là thiếu máu trên xét nghiệm. Nhưng thông tin chị cung cấp không có nhóm máu mẹ và con, không biết chị có con trước không và có bị vàng da kéo dài hay hiện tại em bé này có vàng da kèm thiếu máu không. Nên nếu như giả sử con chị có vàng da do nguyên nhân này nhưng hiện tại em bé vàng không tới ngưỡng nguy hiểm, vẫn ăn bú tốt, tăng cân tốt, tiểu vàng, phân vàng, không thiếu máu thì chờ thời gian sẽ hết. Có thể tới 2-3 tháng với điều kiện em bé da vàng giảm hơn. Còn nếu em bé da vàng đậm hơn, da nhợt thiếu máu thì chị khám lại sớm. 

+ nguyên nhân thứ3 hay gặp ở trường hợp này là vàng da do sữa mẹ. Bản chất là trong sữa mẹ có 1 loại protein làm ngăn cản quá trình chuyển bilirubin gián tiếp vào tế bào gan để chuyển thành bilirubin trực tiếp. Trường hợp này có thể gặp đứa con trước và đứa con sau. Trường hợp này hiện không có xét nghiệm để chẩn đoán. Chủ yếu khi vào viện , bác sĩ cho tạm ngưng sữa mẹ 48 giờ và thay bằng sữa công thức thì vàng da giảm. Nhưng bú mẹ lại thì trẻ vàng lại. Nhưng tôi KHÔNG khuyến cáo ngưng sữa mẹ. Vì mức bilirubin của con chị chưa tới ngưỡng điều trị và thường những trẻ vàng da do nguyên nhân này vẫn bú tốt, tăng cân tốt, tâm thần kinh phát triển bình thường. Và khi được khoảng 14 tuần. Tức 3 tháng 10 ngày thì chức năng chuyển hoá của gan của trẻ đã tốt hơn. Thì hầu như tới thời gian này trẻ cũng hết vàng. 

+ các nguyên nhân hiếm gặp do rối loạn chuyển hoá nếu gia đình chị chưa có tiền sử thì theo kinh nghiệm của tôi chưa nên lo lắng lắm. Theo dõi thêm. Trừ phi em bé có bất thường khác. 

- Cuối cùng, theo tôi chị nên tiếp tục cho trẻ bú mẹ hoàn toàn, theo dõi màu sắc vàng da. Nếu chị lo lắng có thể cho trẻ xét nghiệm lại Bilirubin máu ( theo tôi nghĩ sẽ có giảm hơn so với lúc 38 ngày tuổi). Còn nếu chị thấy còn vàng nhưng có giảm hơn thì theo dõi thêm chưa cần xét nghiệm lại. 

Về tiêm chủng, không có chống chỉ định ở trẻ nên chị cũng nên đưa trẻ đi tiêm chủng theo lịch. Nếu cơ sở chị tiêm chủng không đồng ý tiêm vì còn vàng chị có thể đi làm xét nghiệm lại và có tư vấn của bác sĩ Khoa Nhi để trẻ được tiêm chủng đúng lịch. 

Hy vọng câu trả lời của tôi sẽ giúp chị bớt lo lắng,

ThS. BS. Nguyễn Thị Thanh Bình - Khoa Nhi - Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế